اثر تاریخ کاشت و آبیاری محدود بر عملکرد و اجزای عملکرد پنج رقم گندم در مراغه

به منظور بررسی اثر زمان و میزان آبیاری محدود بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام گندم دیم، پژوهشی به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (83-1381) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه به اجرا درآمد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت (زود، به موقع و دیر)، سه میزان آبیاری (دیم، تک آبیاری به میزان 50 میلی متر در زمان کاشت و تک آبیاری به میزان 100 میلی متر در زمان کاشت) و پنج رقم گندم (سه لاین تحت شماره، آذر 2 و دبل کراس شاهی) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت، تک آبیاری و ارقام گندم بر عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و شاخص بهره وری کل آب کاربردی در سطح احتمال 1% معنی دار بود. تک آبیاری در تاریخ کاشت معمولی (به موقع) سبب افزایش عملکرد دانه، کاه و کلش، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و بهره وری آب گردید. میزان افزایش عملکرد دانه و بهره وری کل آب کاربردی به ترتیب 131 و 8/84 درصد بود. تک آبیاری دیر هنگام اثر چندانی بر شاخص های مورد ارزیابی نداشت و دارای بهره وری کمتری نیز بود. با توجه به عکس العمل متفاوت ارقام گندم نسبت به تاریخ کاشت و تک آبیاری، نتایج نشان داد که انجام تک آبیاری به موقع می تواند سبب بهبود عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب شود. اثربخشی تک آبیاری را می توان در تمام ارقام نسبت به شرایط دیم ملاحظه کرد. هر چند که این اثربخشی بر عملکرد و اجزای آن قابل مشاهده است، اما ضرورت دارد زمان انجام آبیاری به درستی انتخاب شود.